BÀN CHUYỆN BÁN MÌNH.

Tiếp nối bài viết nếu mỗi người là một startup, mình cũng thường hay ví von việc nói chuyện với mọi người, đặc biệt là người lạ, như đi “bán mình” vậy đó. Tất cả chúng ta đều là những “người bán hàng”, “sản phẩm" chúng ta bán là bản thân, tư cách cá nhân, những ý tưởng, câu chuyện, dịch vụ mà ta có thể cung cấp,…
Để việc bán hàng hiệu quả hoặc ít nhất là gây được ấn tượng tốt với “khách hàng”, cá nhân mình có vài chia sẻ.
Chỉ là chia sẻ từ hiểu biết và trải nghiệm cá nhân, mong bạn cởi mở và có thể đóng góp để chúng mình cùng tốt hơn nha.

Hiểu rõ “sản phẩm”

Dù là bạn bán một sản phẩm hay dịch vụ gì đi nữa thì bạn cũng cần nắm rõ những đặc điểm của chúng, đặc biệt là “selling point”. Nhờ vậy mà bạn có thể quảng cáo với khách hàng cũng như hoạch định các chiến lược liên quan phù hợp. Hiểu rõ chính mình cũng tăng cường niềm tin của bạn. Nên biết mình giỏi gì, còn hạn chế ra sao hay ít nhất là điều gì làm mình hạnh phúc. Nếu chưa hiểu mình thì lo tìm hiểu trước, đã tìm hiểu mà chưa thấy selling point nào thì khoan nghĩ tới chuyện buôn bán trao đổi mà dành thời gian để hoàn thiện bản thân.

Hiểu “khách hàng”

Vì là “bán mình” nên khách hàng của bạn có thể là bất kỳ ai. Trong bài viết này mình đề cập chủ yếu đến việc trò chuyện với người lạ, không khuyến khích việc trông mặt mà bắt hình dong, đây là vài cách tiếp cận mà mình thấy hiệu quả:
Tìm những người có điểm chung với mình (nếu mình đến một networking event một mình thì sẽ ưu tiên bắt chuyện với những người đang đứng một mình).
Bắt đầu bằng một lời khen (mình không khuyến khích bạn thảo mai đâu, hãy quan sát và chọn một điểm thật sự yêu thích ở họ). Những lời khen tặng chân thành thường giúp mình có thêm những người bạn mới.
Bắt chuyện với người lớn tuổi hơn bạn (khoan bàn tới cái hơn trong những vấn đề khác, theo trải nghiệm cá nhân thì mọi người dễ có thiện cảm với người nhỏ tuổi hơn và ham học hỏi).
Nếu bạn tiếp cận qua phương tiện xã hội như Messenger, Email,… thì cần soạn sửa một cú pháp đàng hoàng (giới thiệu sơ bản thân, lý do bạn biết người này, mục đích liên hệ họ là chi,…) và bấm gửi một lần. Tránh gửi từng dòng đứt quãng hay tin nhắn thoại. Tuyệt đối không “hi anh/chị” rồi im tịch. Đáng sợ lắm.

Đóng gói chính mình

Dù chính mình là mặt hàng hay chỉ là người bán hàng thì hình thức đều khá quan trọng. Thị trường cạnh tranh khốc liệt với bao “sản phẩm” chất lượng mà người tiêu dùng thường bị hút mắt bởi bao bì đẹp. Không cần đẹp lộng lẫy như minh tinh, nhưng nên có sự chỉnh chu nhất định. Trang phục phù hợp, thẳng thớm, thể hiện được cá tính thì càng tốt. Không mùi cơ thể, có mùi thơm thoang thoảng thì quá tuyệt vời.
“Bao bì" cũng góp phần tạo nên dấu ấn riêng của bản thân thân. Đóng gói chính mình để thể hiện giá trị của mình ra bên ngoài một cách chính xác như con người thật của mình, bản thân sẽ đạt được sự cân bằng và tự tin vững chắc.

Chuẩn bị chu đáo

Sản phẩm tốt, thương hiệu tốt,…nhưng sự chuẩn bị thêm không bao giờ là thừa thãi. Khi thiếu chuẩn bị, mình đã chuẩn bị cho sự thất bại.
  • Mục tiêu: ví dụ mình đang (1) tìm một cộng sự biết thiết kế, chụp ảnh nên mình (2) dành hai tuần để tham dự (3) các sự kiện về nghệ thuật và trong mỗi sự kiện mình sẽ bắt chuyện với (4) ít nhất 30 người.
  • Tâm lý: là thứ mà mình hầu như có khả năng chủ động kiểm soát. Nếu mình lo sợ chẳng ai thích thú với “món hàng” của mình thì hãy cố gắng suy nghĩ tích cực, nên biết là chưa thử chưa biết còn nếu không thử thì cơ hội bằng không. Trong lúc trò chuyện nên có tâm lý ngang hàng với người đối diện, không tự cao nhưng cũng không tự ti thái quá. Ai cũng có giá trị nhất định.
  • Phần cứng: khách hàng có thể ấn tượng và yêu thích bởi khả năng hoạt ngôn, sự khéo léo của người bán hàng hay lời giới thiệu về sản phẩm, nhưng nên có những minh chứng cụ thể hơn đi kèm sẽ “sát thương” cao hơn. Mình thường thủ sẵn resume hay vài bài báo viết về mình trong điện thoại.
…

Phản ứng với sự từ chối

“You can be the ripest, juiciest peach in the world and there’s still going to be someone who hates peaches”. Có nhiều khả năng để một khách hàng từ chối mình, nhiều trong số đó mình không thể can thiệp. Mình nghe nom na ở đâu đó là một mối quan hệ thành công là 10% duyên số, 30% mình, 30% người và 30% là phần chung của cả hai. Chớ vì thế mà bỏ lỡ những cơ hội, tức thử lại lần nữa với người này đồng thời không mất tự tin để tiếp cận những người khác.

Follow up

Không phải khách hàng mua xong sản phẩm là mình lặn mất tăm mà nên hỏi thăm, xem họ cần hỗ trợ gì không bởi họ sẽ trở lại cùng với những người bạn. Mối quan hệ cũng vậy, nếu vừa gặp nhau thì về nhà có thể add friend Facebook và nói lời cảm ơn. Nên là thật tâm chân thành chứ không phải xã giao cho có. Nếu được thì thỉnh thoảng liên hệ hỏi thăm. Điều này mình cũng chưa làm được, nhiều người đã gặp, đã từng gắn bó nhưng mình cũng hiếm khi thăm hỏi dù vẫn nhớ những kỉ niệm và biết ơn họ nhiều.

Không ngừng cải tiến chính mình

Đọc sách, tìm tòi học hỏi điều mới, gia tăng trải nghiệm,… Theo lẽ tự nhiên, những ai chuẩn bị tốt nhất bản thân chắc chắn sẽ đạt được những điều mình mong muốn. Để cạnh bên những người xuất sắc, bản thân cũng nên là một người xuất sắc, mình tâm niệm như vậy.
Cuối cùng, dù là “bán mình” và có chiến thuật nhưng nên được xuất phát từ động cơ trong sáng và đối đãi bởi tấm lòng thành. Trường hợp muốn được người khác giúp đỡ, hãy chủ động giúp đỡ họ trước, dù động cơ của mình là gì (vụ lợi hay bất vụ lợi, tốt hay xấu,..) thì kết quả nhận được thường tương xứng với động cơ đó.
Mọi thứ đã sẵn sàng, bạn sẵn sàng chưa?
———————–
Những ngày cách ly rảnh rỗi này Vy dự định dành ra một khoảng thời gian nhất định mỗi ngày để gọi thăm hỏi người quen cũ và kết giao thêm bạn mới. Đơn giản là trò chuyện, nếu tìm được cộng sự phù hợp cho những dự án sắp tới thì càng tốt. Dự kiến là bắt đầu từ giờ và chưa có thời hạn kết thúc.
Nếu bạn hứng thú, hãy inbox, gửi email cho mình hoặc không ngại thì bình luận bên dưới, có thể kèm theo chủ đề mà bạn muốn chúng ta trao đổi. Thông tin chi tiết https://bit.ly/2wKhB9L
Mình thường luôn lịch sự phản hồi với những bạn có cú pháp chỉnh chu và nội dung nghiêm túc.
Hôm trước mình nhận được khá nhiều phản hồi của các bạn, mình vui và trân trọng lắm. Các bạn cho mình thêm thời gian, mình sẽ liên hệ thiệt sớm nha.
Thương chúc mọi người một ngày tốt lành.
#tackeVy #onlinenetworking